De cruciale rol van drones bij het verbeteren van de veiligheid in Belgische industrieën

Voor HSE-managers (Health, Safety & Environment), operationeel en sitemanagers, preventieadviseurs en bedrijfsleiders in heel België is de veiligheid van werknemers van het allergrootste belang. Traditionele inspectiemethoden in vitale sectoren zoals de bouw, energie, infrastructuuronderhoud, chemische fabrieken en de maakindustrie stellen personeel vaak bloot aan aanzienlijke risico's. Maar wat als u deze gevaren drastisch zou kunnen verminderen, de naleving van regels zou kunnen verbeteren en zelfs uw efficiëntie en rentabiliteit zou kunnen verhogen? Het antwoord is er al, en het kiest het luchtruim. Dronetechnologie, ingezet door experts zoals Hovvr, zorgt voor een revolutie in modern veiligheidsbeheer en transformeert gevaarlijke taken in veilige, efficiënte operaties.

De harde realiteit: Risico's van traditionele inspecties in Belgische industrieën

Voor we de oplossing verkennen, moeten we het probleem onder ogen zien. Traditionele inspecties houden vaak in:

• Werken op hoogte: Denk aan stellingen of touwtechnieken voor het inspecteren van windturbines, bruggen, hoge schoorstenen of gevels van hoge gebouwen. De risico's zijn onmiskenbaar. Volgens gegevens van Fedris (het federaal agentschap voor beroepsrisico's) uit 2023 blijven vallen van hoogte een belangrijke oorzaak van arbeidsongevallen. De bredere categorie "Breken, barsten, glijden, vallen, instorten van het betrokken voorwerp", waaronder val van personen, was in 2023 in de privésector in België goed voor 4.386 ongevallen, waaronder 4 met dodelijke afloop. Alleen al de bouwsector (NACE F) kende 1.929 ongevallen, waarvan 3 fataal, met een hoge frequentiegraad (FG) van 28,36.

• Betreden van besloten ruimten: Een werknemer een tank, vat, riool of pijpleiding insturen voor inspectie is inherent gevaarlijk vanwege mogelijk zuurstoftekort, giftige gassen of risico's op bedelving. Hoewel specifieke Belgische statistieken voor ongevallen bij inspecties in besloten ruimten niet apart worden vermeld in de algemene rapporten, zijn de gevaren wereldwijd erkend en kan elk incident ernstige gevolgen hebben.

• Blootstelling aan gevaarlijke stoffen: Het inspecteren van apparatuur in chemische fabrieken (NACE C20 in België: 447 ongevallen, 0 fataal, FG 6,68 in 2023) of op sites met toxische stoffen stelt personeel bloot aan risico's op chemische brandwonden, vergiftiging of gezondheidsproblemen op lange termijn. Fedris-data tonen 2.181 ongevallen gerelateerd aan chemische, explosieve, radioactieve of biologische stoffen in 2023 (0 fataal).

• Inspecteren van onstabiele constructies: Het beoordelen van door brand beschadigde gebouwen, verouderde infrastructuur of mogelijk aangetaste constructies kan inspecteurs blootstellen aan instortingsgevaar.

• Nabijheid van hoogspanningsapparatuur: Manuele inspectie van elektriciteitsleidingen, onderstations of andere elektrische installaties brengt het risico op elektrocutie of ernstige brandwonden met zich mee. In 2023 leidden incidenten gerelateerd aan een "Afwijkende gebeurtenis als gevolg van een elektrische storing, ontploffing (druk), brand" tot 934 ongevallen, waarvan 3 met dodelijke afloop in België. De energiesector (NACE D35) zelf registreerde 136 ongevallen (0 fataal) met een frequentiegraad van 4,31.

Deze traditionele methoden vormen niet alleen fysieke bedreigingen; ze kunnen ook leiden tot aanzienlijke stilstand, hogere verzekeringskosten en een negatieve impact op het moreel van de werknemers.

Source: Solomon-3d.com

Drones als oplossing: Een nieuwe horizon in veiligheidsbeheer

Dronetechnologie pakt deze gevaren direct aan door de menselijke factor uit gevaarlijke situaties te verwijderen.

• Elimineren van werk op hoogte: Drones uitgerust met hogeresolutiecamera's, thermische sensoren en LiDAR kunnen windturbines, telecommunicatiemasten, bruggen en daken inspecteren zonder dat iemand de grond hoeft te verlaten. Dit ondersteunt direct de naleving van de Belgische Codex Welzijn op het Werk, Boek III, Titel 2 (Koninklijk Besluit van 31 augustus 2005) betreffende werk op hoogte, die het prioriteren van collectieve beschermingsmaatregelen om vallen te voorkomen, verplicht stelt. Drones maken de noodzaak voor stellingen of touwtechnieken in veel inspectiescenario's effectief overbodig.

• Veilige inspecties van besloten ruimten: Botsbestendige drones, zoals de Flyability Elios-reeks, kunnen tanks, leidingen en andere afgesloten ruimtes binnengaan en inspecteren, waarbij ze gedetailleerde visuele en thermische data doorsturen. Dit maakt menselijke toegang overbodig en vermijdt blootstelling aan gevaarlijke atmosferen of bedelving.

• Beoordeling op afstand van gevaarlijke stoffen & omgevingen: Drones kunnen worden ingezet om gebieden met chemische lekken, straling of extreme temperaturen visueel te inspecteren. Gespecialiseerde sensoren kunnen zelfs gaslekken detecteren en zo kritische data vanop veilige afstand leveren. Voor operaties in potentieel explosieve atmosferen (ATEX/EX-zones), courant in de petrochemische en chemische industrie, is de uitdaging aanzienlijk. Hoewel volledig ATEX-gecertificeerde drones voor operaties binnen alle zones nog in opkomst zijn (alhoewel sommigen, zoals de "Atex Drone LE 4-8X Dual" voor Zone 1/2, op de markt worden gebracht), bestaat de huidige beste praktijk vaak uit het gebruik van zeer gespecialiseerde drones die nabij of tot aan de grens van deze zones opereren, of drones uitgerust met gassensoren voor vroegtijdige waarschuwingen. Bedrijven zoals Shell onderzoeken actief manieren om drone-operaties veilig te integreren rond dergelijke zones, wat de noodzaak van zorgvuldige planning en risicobeoordeling benadrukt.

• Veilig inspecteren van onstabiele constructies: Drones kunnen gedetailleerde beelden en structurele data leveren van aangetaste gebouwen of infrastructuur zonder personeel in gevaar te brengen. Dit maakt een veiligere beoordeling mogelijk voordat menselijke interventie wordt gepland.

• Veilige afstand houden van hoogspanningsapparatuur: Drones worden nu routinematig gebruikt voor inspecties van elektriciteitsleidingen en onderstations, waarbij ze fouten of onderhoudsbehoeften identificeren zonder dat personeel nabij onder spanning staande componenten hoeft te werken, waardoor elektrocutierisico's worden beperkt.

Naast directe risicoverwijdering bieden drones een verbeterd situatiebewustzijn. De planning voorafgaand aan een taak (pre-task planning) wordt aanzienlijk verbeterd met gedetailleerde luchtbeelden van een site of structuur, waardoor teams potentiële gevaren kunnen identificeren en interventies veiliger en effectiever kunnen plannen. De inzet van drones door hulpdiensten in België, zoals het "veiligheidsdroneschild" van Citymesh in Genk, toont aan hoe snelle luchtinformatie kan leiden tot snellere, slimmere en veiligere beslissingen – een principe dat direct toepasbaar is op het beheer van industriële sites.

De bijkomende voordelen: Meer dan alleen letselpreventie

De impact van de integratie van drones in uw veiligheidsbeheersstrategie reikt veel verder dan alleen het voorkomen van letsels:

• Minder arbeidsongevallen met werkverlet (LTI's): Door werknemers uit gevaarlijke situaties te verwijderen, daalt de kans op ongevallen en daaropvolgende LTI's sterk. Hoewel specifieke pan-Europese LTI-reductiepercentages die direct aan drones worden toegeschreven nog in kaart worden gebracht, tonen casestudy's zoals inspecties van fakkelinstallaties door FEDS aan dat weken van gevaarlijk manueel werk en de bijbehorende risico's volledig worden geëlimineerd.

• Potentieel lagere verzekeringspremies: Een aantoonbaar engagement om risico's te verminderen via innovatieve technologieën zoals drones kan verzekeringsonderhandelingen positief beïnvloeden. Minder ongevallen betekent minder claims.

• Beter werkmoraal en psychisch welzijn: Het overdragen van gevaarlijke, stressvolle en fysiek veeleisende taken aan drones kan het moreel van werknemers aanzienlijk verbeteren. Weten dat hun werkgever investeert in hun veiligheid kan leiden tot een grotere arbeidstevredenheid en een sterkere veiligheidscultuur.

• Verbeterde bedrijfsreputatie: Bedrijven die vooroplopen in de adoptie van geavanceerde veiligheidstechnologieën worden vaak gunstiger beoordeeld door klanten, partners en het publiek, wat hun reputatie als verantwoordelijke en vooruitstrevende organisaties versterkt.

• Betere naleving van Belgische/EU-veiligheidswetgeving: Drones helpen te voldoen aan de kernprincipes van de Codex Welzijn op het Werk, die de nadruk legt op risico-eliminatie en collectieve beschermingsmaatregelen boven persoonlijke beschermingsmiddelen. Dronegegevens bieden ook uitstekende documentatie voor nalevingsdoeleinden.

• Veiligere en snellere noodhulp: Bij een industrieel incident kunnen drones snel worden ingezet om de situatie te beoordelen, gevaren te identificeren, personeel te lokaliseren en de effectiviteit van de respons te monitoren, allemaal zonder hulpverleners in gevaar te brengen. Sitech Services op het Chemelot-complex (Nederland, met grensoverschrijdende activiteiten in België) gebruikt drones effectief voor live streaming tijdens calamiteiten en voor veiligere interne inspecties.

Source: coptrz.com

Drones en Belgische veiligheidsnormen: Een synergetische aanpak

Dronetechnologie sluit perfect aan bij gevestigde Belgische veiligheidskaders:

• Codex Welzijn op het Werk: Zoals vermeld, ondersteunen drones direct de hiërarchie van beheersmaatregelen die is ingebed in de Codex, met name voor Boek III, Titel 2 (werk op hoogte), door vaak de noodzaak weg te nemen dat werknemers fysiek aanwezig zijn op gevaarlijke locaties.

• VCA (Veiligheid Checklist Aannemers / SHE Checklist Contractors - SCC): Voor bedrijven en contractanten die VCA-normen naleven, moeten drone-operaties geïntegreerd worden in hun VGM-beheersysteem (Veiligheid, Gezondheid en Milieu). Dit omvat grondige risicobeoordelingen, gecertificeerde piloten, gedocumenteerde procedures en een engagement voor continue veiligheidsverbetering – principes die gerenommeerde drone-dienstverleners belichamen.

• ATEX-richtlijnen: Voor inspecties in of nabij explosieve atmosferen is het begrijpen en naleven van ATEX-richtlijnen cruciaal. Dit betekent ervoor zorgen dat alle gebruikte apparatuur, inclusief drones of hun sensoren, geschikt is voor de aangewezen zone, of dat operationele procedures (zoals die gebruikt door Shell met DJI Docks nabij ATEX-zones) ontstekingsrisico's rigoureus voorkomen.

• Seveso-bedrijven: De strenge veiligheidseisen voor Seveso-bedrijven in België vereisen een uitgebreid risicobeheer. Drones kunnen een waardevol instrument zijn voor exploitanten bij het uitvoeren van hun eigen interne veiligheidsaudits, het vooraf plannen van onderhoud en het monitoren van de integriteit van de site, en zo hun verplichtingen ondersteunen.

De hiërarchie van beheersmaatregelen: Drones aan de top

De algemeen aanvaarde hiërarchie van beheersmaatregelen geeft prioriteit aan:

1. Eliminatie: Het gevaar fysiek wegnemen.

2. Substitutie: Het gevaar vervangen door iets minder gevaarlijks.

3. Technische (of collectieve) maatregelen: Mensen isoleren van het gevaar.

4. Administratieve maatregelen: De manier waarop mensen werken veranderen.

5. Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM): De werknemer beschermen met PBM.

   
   

Drones blinken uit op de hoogste niveaus van deze hiërarchie. Door taken zoals inspecties op grote hoogte of het betreden van besloten ruimten over te nemen, elimineren drones de directe menselijke blootstelling aan die risico's. Ze fungeren als een directe substitutie voor een mens die een gevaarlijke taak uitvoert.

Hovvrs engagement voor veiligheid: Vliegen met vertrouwen

Bij Hovvr is veiligheid niet zomaar een aspect; het is de basis van elke operatie. Wij begrijpen de kritische omgevingen waarin onze klanten opereren en het vertrouwen dat zij in ons stellen. Hovvr geeft prioriteit aan veiligheid door:

• Strikte naleving van regelgeving: Volledige conformiteit met de regelgeving van de Belgische luchtvaartautoriteit (BCAA/DGLV) en het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA).

• Gecertificeerde en hoogopgeleide piloten: Onze piloten beschikken over de nodige certificaten (bv. A1/A3, A2) en zijn ervaren in het uitvoeren van complexe operaties, inclusief die welke een Specific Operations Risk Assessment (SORA) vereisen.

• Uitgebreide risicobeoordelingen: Elke missie wordt voorafgegaan door een grondige risicobeoordeling om potentiële gevaren te identificeren en te beperken, waardoor de veiligheid van personeel, activa en de omgeving wordt gegarandeerd.

• Geavanceerde dronetechnologie: Gebruik van state-of-the-art drones uitgerust met veiligheidsfuncties en gespecialiseerde sensoren, afgestemd op de inspectietaak.

• Robuust Veiligheidsbeheersysteem (VBS): Implementatie en continue verbetering van onze interne veiligheidsprotocollen en -procedures.

De toekomst is nu: Drones omarmen voor een veiligere Belgische werkplek

Het bewijs is duidelijk: dronetechnologie is geen toekomstconcept maar een praktische, bewezen oplossing die de werkplekveiligheid in Belgische industrieën aanzienlijk verbetert. Door personeel uit gevaarlijke situaties te verwijderen, ongeëvenaarde data voor besluitvorming te leveren en inspectieprocessen te stroomlijnen, zijn drones een onmisbaar instrument voor modern veiligheidsbeheer.

Voor preventieadviseurs bieden de gedetailleerde visuele en sensordata die door drones worden vastgelegd, van onschatbare waarde inzichten voor risicobeoordelingen, onderzoek van incidenten en de ontwikkeling van effectievere preventieplannen.

Het is tijd om verder te kijken dan traditionele methoden en de veiligheidsrevolutie die dronetechnologie biedt te omarmen. Verminder risico's, bescherm uw personeel, verbeter de naleving van regels en positioneer uw organisatie als een leider op het gebied van werkplekveiligheid.

Is uw bedrijf klaar om zijn veiligheidsnormen naar een hoger niveau te tillen? Neem vandaag nog contact op met Hovvr om te bespreken hoe onze gespecialiseerde drone-inspectiediensten uw unieke uitdagingen kunnen aanpakken en u kunnen helpen bouwen aan een veiligere, efficiëntere toekomst.